Molens inzetten voor bemaling?

Indiendatum: jan. 2012
Antwoorddatum: 13 feb. 2012

Vraag
De Partij voor de Dieren verzoekt het dagelijks bestuur na te gaan:
1. wat molens kunnen betekenen voor een duurzaam bemalingsregime,
2. wat de besparing op het energiebudget daarvan zou kunnen zijn.

Antwoord
1. Windbemaling
Windbemaling heeft enkele voordelen zoals besparing op elektriciteit en het gebruik van cultuur- en erfgoed. Windbemaling heeft echter ook enkele nadelen. Uitgangspunt is dat de afvoercapaciteit noodzakelijk voor de NBW normering onafhankelijk moet zijn van de wind. Een peilvak dat bemalen wordt met wind, moet bij windstilte kunnen terugvallen op een (elektrisch) ondersteuningsgemaal van voldoende capaciteit. Daarnaast zorgt windbemaling voor een minder nauwkeurige peilbeheer. Een molen heeft namelijk een grotere peilstijging nodig dan een elektrisch gemaal voordat het kan beginnen met bemalen. Ter vergelijking: bij elektrische bemaling is de peilstijging ca. 5 cm, bij windbemaling ca. 15 cm. Daarnaast is ook de ondergrens een belangrijk aandachtspunt voor windbemaling; de molen moet op tijd “uit” worden gezet.
Een nauwkeurig peilbeheer wordt steeds belangrijker. In veengebieden mag het water bijvoorbeeld niet te laag mag staan omdat de uitdroging van het veen tot bodemdaling leidt. Windbemaling wordt binnen Rijnland daarom alleen ingezet in situaties van calamiteiten. In augustus 2010 zijn bijvoorbeeld 10 molens ingezet om te ondersteunen bij de calamiteit. Een molen kan in een situatie van wateroverlast een nuttige en gewaardeerde bijdrage leveren.

2. Besparing op het energiebudget
Een polder die door een molen bemalen wordt, betekent een besparing van elektriciteit. Het is moeilijk te kwantificeren wat de besparing van elektriciteitskosten is bij het inzetten van een molen in plaats van een gemaal. Het hangt af van de beschikbaarheid van wind en de grootte van de polder. Uit berekeningen van Hoogheemraadschap Hollands Noorderkwartier (HHNK) blijkt echter dat het kostentechnisch niet zinvol is om CO2 reductie te bewerkstelligen door windbemaling. Er zijn namelijk andere maatregelen die dat tegen minder kosten kunnen.

De inzet van windbemaling in het dagelijks peilbeheer levert naast mogelijke besparingen ook extra werkzaamheden en kosten voor de organisatie:
- De waterhuishouding rondom een molen moet mogelijk worden aangepast om te kunnen functioneren voor het dagelijks peilbeheer
- De desbetreffende peilbesluiten zullen moeten worden nagekeken en zo nodig gewijzigd.
- De consequenties hiervan moeten naar de ingelanden worden gecommuniceerd
- Er moeten afspraken worden gemaakt met de molenaars over het peilbeheer
- De inzet van de molenaars moet worden gecoördineerd.
- De hoeveelheid water die de molens uitslaan moet worden verwerkt in ons monitoringssysteem.
- Verder is onduidelijk of vervolgens een bijdrage zal worden gevraagd van Rijnland voor het inzetten van de molen of het beheer en onderhoud ervan.

De kosten en personele inzet die gedaan moeten worden om dit te bewerkstelligen passen niet binnen het streven naar een sobere en doelmatige bedrijfsvoering. Concluderend kan worden gezegd dat de kosten die met de inzet van windbemaling gemoeid zijn hoger uitvallen dan de mogelijke besparing.