Haal­baarheid Deltaplan Agrarisch Water­beheer

Indiendatum: feb. 2014
Antwoorddatum: 26 feb. 2014

1. Over het draagvlak in de sector waren wat zorgen. Hoe groot is dat draagvlak?
DAW (Deltaplan Agrarisch Waterbeheer) werd afgelopen zomer door bestuurders van LTO ondertekend. Bestuurders zien duidelijk de meerwaarde en de noodzaak van DAW. Het draagvlak voor DAW in de regio moet nog groeien. We verwachten dat dit toeneemt als de maatregelen concreter worden.
Los van DAW werkt Rijnland al een tijd samen met de agrarische sector aan de verbetering van de waterkwaliteit. Het draagvlak voor die aanpak is in de betreffende sectoren groot.

2. Kaart knelpunten: 2013 gereed , die kaart is dus bekend, kan die toegestuurd worden?
Dit actiepunt is nog niet uitgevoerd. Er zijn er wel kaarten die de nutriëntenproblematiek in beeld brengen. Wel is er een een overzicht van de nutriëntenproblematiek (stikstof en fosfor) in de Rijnlandse waterlichamen.

3. Het pakket motiverende maatregelen is ook al gereed, kan dat de VV voorgelegd worden?
Deelstroomgebied Rijn-West was vooruitlopend op DAW al bezig met de nutriëntenproblematiek. Dat leidde tot de aanpak Rijn-West, “nutriëntenaanpak in de polder”. Dit sluit nauw aan op DAW. De afgelopen jaren zijn in samenwerking met de agrarische sector voor veenweide, bollenteelt en diepe droogmakerijen maatregelpakketten afgeleid. Deze zijn in inzichtelijke factsheets weergegeven. Ook de Unie van Waterschappen heeft in samenwerking met de sector een uitgebreide lijst van mogelijke maatregelen opgesteld. De factsheets en andere producten van Rijn-West over de aanpak van de nutriëntenproblematiek zijn te vinden op de helpdesk water.

4. Is het mogelijk dat via Unie van Waterschappen en/of STOWA het PBL opdracht gegeven kan worden het DAW in verschillende scenario's door te rekenen op effecten voor de waterkwaliteit. De gemiddelde fosforconcentratie in Rijnland is 0,6 ± 0,6. Concentraties van meer dan een milligram zijn eerder regel dan uitzondering. Landelijk is het fosfaatoverschot nog steeds 14 miljoen kg jaar-1, is het fosfaatoverschot van Rijnland bekend?
Naar verwachting kan PBL gevraagd worden scenario’s van het DAW door te rekenen. Rijnland heeft in het kader van de Nota Schoon Water 2 op basis van bestaande trends in de waterkwaliteit verkenningen uitgevoerd naar de toekomstige waterkwaliteit. Die laten zien dat we verwachten dat in 2027 de stikstof- en fosforconcentraties, afhankelijk van de daling van landbouwemissies, respectievelijk 15-25 en 25-50% zijn gedaald.
Overigens betreft de genoemde waarde van 0,6 mgP/l de waarde in de kanalen in het noordelijke deel van de boezem en de Mooie Nel. De zuidelijke boezem is duidelijk schoner (orde 0,35 mgP/l), evenals de meren en plassen (<0,25 mgP/l).
Het fosfaatoverschot van Rijnland is niet berekend. Wel zijn de verschillende bronnen bekend van fosfor naar de boezem (Stofbalansen Rijnland, 2006). Daaruit bleek dat er jaarlijks ongeveer 500 ton fosfor door Rijnlands boezem stroomt. Daarvan wordt ongeveer 150 ton geloosd door de awzi, komt 450 ton uit de polders en komt 50 ton uit inlaatwater (Hollandse IJssel, Bodegraven). De 450 ton uit de polders is deels afkomstig van landbouwkundige verliezen. Er sedimenteert jaarlijks ongeveer 150 ton P.

5. Volgens PBL is de landbouw landelijk de grootste bron van fosfaat en dat gaat relatief groter worden (75% in 2027). Hoe groot is de kans dat het DAW het overschot zodanig omlaag haalt dat de KRW-doelen binnen bereik komen? Indien dat niet bekend is, wanneer weten we dat dan?
Het effect van landbouwkundige maatregelen voor fosfaat is lastig in te schatten. Dit wordt voor een deel veroorzaakt door de vertraging tussen emissie (bemesting) en af- uitspoeling naar water. Vooralsnog is de inzet om de verliezen zo veel mogelijk te beperken, met als verwachting dat de emissies op termijn dalen. We verwachten dat kennis en inzicht in de fosfaatproblematiek de komende jaren fors toeneemt, zodat we in 2021 een goede schatting kunnen geven van de te verwachten waterkwaliteit.