Doelen KRW en functie water­schaps­lobby

Indiendatum: dec. 2013
Antwoorddatum: 28 jan. 1970

Vraag 1: Hoeveel % van de wateren van Rijnland heeft nu een “goede toestand” bereikt? Hoeveel zal dit naar schatting zijn in 2015?

Formeel heeft op dit moment geen enkel water in Rijnland de goede toestand bereikt. Gezien de beperkte dynamiek van waterkwaliteit en ecologie verwachten we dat dit in 2015 hetzelfde zal zijn. Dit komt mede door de wijze van beoordelen (one-out, all-out), die voorschrijft dat alle ecologische parameters “goed” moeten scoren om de goede toestand te bereiken. Wel is een aantal wateren in een dusdanige toestand, dat we verwachten dat deze de komende jaren een goede toestand zullen bereiken. Dat zijn de duinwateren en Broekvelden Vettebroek (Reeuwijkse Hout). Ook van de wateren waar we de afgelopen jaren maatregelen namen verwachten we dat deze op termijn in een goede toestand komen. Dit zijn de Reeuwijkse Plassen, de Nieuwkoopse Plassen en Polder Stein. Bij de eerste twee geldt wel dat we mogelijk nog een oplossing moeten vinden voor de baggerproblematiek.

Vraag 2: Wat is het verschil tussen een doelcorrectie en een doelverlaging?

Doelcorrectie is een rekenkundige aanpassing van de doelen vanwege nieuwe inzichten, methodische veranderingen (maatlatten), aanpassingen van de monitoring en correctie van fouten. Doelverlaging is het verlagen van doelstellingen om economische redenen of vanwege natuurlijke oorzaken.

Vraag 3: In 2019 wordt de KRW herzien en worden mogelijk de normen aangepast. Welke positie kiest Rijnland hierin? Kunt u dit toelichten aan de hand van de Nitraatrichtlijn? Zijn met de huidige Nitraatrichtlijn de KRW-doelstellingen in uw oordeel te halen?

Vooralsnog wordt niet verwacht dat de herziening van de KRW in 2019 door Brussel zich zal richten op een aanpassing van normen. Eerder zal de uitvoeringstermijn worden verlengd, bv van 2027 naar 2033. Brussel hecht er namelijk grote waarde aan dat het water schoon wordt.

De Nitraatrichtlijn volgt een ander traject dan de KRW, ook qua uitvoeringstermijnen. Voor de Nitraatrichtlijn prevaleert bij de Nederlandse inzet vooralsnog het belang van de landbouw. Het ministerie van EZ voert de onderhandelingen.

Vraag 4: Nederland heeft een waterschapslobbyist bij bureau Brussel en een waterschapmedewerker in de Europese Commissie (Robbert Schröder). Zijn deze in dienst van Rijnland, de Unie van Waterschappen of nog anders?

Samen met de Vewin heeft de Unie van Waterschappen een bureau in Brussel. Het bureau beschikt over 2 fte. Rijnland draagt hieraan bij via zijn bijdrage aan de Unie van Waterschappen. Dhr. Schröder werkt bij de Europese Commissie en is formeel in dienst van de Unie van Waterschappen en Vewin.

Bureau Brussel

Position paper Unie-Vewin GLB (gemeenschappelijk landbouw beleid) [hierlink]:

Vraag 5: Zal de inspanning van de waterschapslobbyisten van Rijnland dan gericht zijn op het aanscherpen van de Nitraatrichtlijn, of het versoepelen van de KRW? Met andere woorden, is de lobby gericht op het halen van de economie, of het sparen van de landbouw?

Bureau Brussel bewaakt de belangen van de Nederlandse Waterschappen in Europa. De lobby richtte zich de afgelopen jaren voor de Nitraatrichtlijn vooral op het verlagen van de belasting van het grondwater met gewasbeschermingsmiddelen en nitraat uit meststoffen. Voor de Kaderrichtlijn Water richtte de lobby zich er afgelopen jaren vooral op dat deze tot een realistische verplichting voor de waterschappen zou leiden en op mogelijkheden om water-gerelateerde subsidies mogelijk te maken, bv via het GLB.

Vraag 6: Kunt u iets zeggen over de resultaten van het lobbywerk de afgelopen jaren? Waren deze activiteiten gericht om de landbouwlobby tegen te gaan, of andersom om de normen voor Nederland te versoepelen of aan te passen. Kunt u dit toelichten aan de hand van de oude (strengere) en de nieuwe (ruimere) MTR-normen? Waarom zijn deze versoepeld?

Als concrete resultaten van het lobbywerk van de afgelopen jaren zijn de volgende successen te noemen:

High speed broadband: De Europese Commissie heeft een voorstel gepubliceerd waarbij drinkwater en afvalwaterleidingen hun leidingen verplicht open moesten stellen vooraanbiedingen van netwerkbeheerders. Bureau Brussel heeft dit ingebracht bij koepelorganisatie EUREAU en hierbij de Europese watersector gemobiliseerd, waardoor de positie van het Europarlement nu is dat drinkwater uitgezonderd moet worden van de verordening en er strenge regels voor afvalwaterleidingen moeten gelden.

Schaliegas: Bureau Brussel heeft met succes een aantal tekstvoorstellen met betrekking tot watervervuiling in een tweetal EU resoluties over schaliegas kunnen aandragen.

Voor de KRW zijn wij aangesloten bij de verschillende overleggremia van de Europese Commissie (Common Implementation Strategy) en werken we binnen onze koepelorganisaties. Het is moeilijk om aan te geven wat precies de concrete successen van Bureau Brussel zijn, vaak werken we binnen de koepel – met de collega Europese waterbeheerders- aan een dossier. De ervaring leert dat wij- zeker ook omdat wij fysiek vertegenwoordigd zijn in Brussel- redelijk wat invloed kunnen uitoefenen binnen de koepels.

Uw verwijzing naar een lobby voor versoepeling van MTR-normen betreft de wijziging van het Europese toelatingsbeleid voor gewasbeschermingsmiddelen 1107/2009. Dit speelde in maart/april 2011. Tot 2011 toetste Nederland bij de beoordeling van de toelating van gewasbeschermings-middelen of de waterkwaliteitsnormen (MTR) in het oppervlaktewater niet werden overschreden. Dit was de wettelijk verankerde preregistratietoets.

Europa herzag in 2011 het beleid voor de toelating van gewasbeschermingsmiddelen vanwege de wens tot vermindering van administratieve lasten en kosten van toelating. Dit leidde ertoe dat gewasbeschermingsmiddelen die in buurlanden in eenzelfde geografische zone toegelaten waren ook in Nederland toegelaten moesten worden. Waarbij er ruimte bleef om op basis van nationale eisen middelen van de markt te weren.

Bij de aanpassing van de Nederlandse wet op de nieuwe Europese richtlijnen is door een lobby van de producenten de Nederlandse preregistratietoets vervallen. Daardoor kunnen middelen niet meer beoordeeld op hun effect naar water, in de specifieke Nederlandse situatie met intensieve landbouw en zeer smalle teeltvrije zones. De toetsing aan de MTR-normen is dus niet meer mogelijk.

Bureau Brussel heeft lobby gevoerd tegen de zonale indeling in de Brusselse regelgeving. Daarbij is de zonale indeling weliswaar toch doorgevoerd, maar is wel bereikt dat de regelgeving ruimte biedt voor nationale toetsingen. De preregistratietoets bleef dus mogelijk. De Unie is nationaal in actie gekomen, toen ze ontdekte dat het ministerie van EZ vervolgens de preregistratietoets uit de Nederlandse wet haalde. Dit middels brieven aan Staatssecretaris Bleker en Atsma en middels lobby bij bestuurders. Dit heeft evenwel niets uitgehaald.

Vraag 7: Hoogheemraad H. Schouffoer heeft in een tweet ontkend dat de waterschappen gaan lobbyen voor doelverlaging. Wordt deze visie gedeeld in het college en is dit ook de visie van de Unie van Waterschappen?

Rijnland en de andere waterschappen streven er naar om de KRW optimaal te benutten bij de uitoefening van de kerntaak schoon water. In het bestuurlijk overleg in de verschillende (deel)stroomgebieden is vastgesteld dat een discussie over doelverlaging vanwege economische redenen voorlopig niet aan de orde is. Dat is ondermeer vastgesteld bij de discussie met de agrarische sector in de werkgroep Nutrienten. Het ligt niet voor de hand dat de partijen in Rijn-west zullen lobbyen voor doelverlaging.

Doelverlaging komt eventueel in beeld wanneer blijkt dat de huidige doelen voor schoon water vanwege natuurlijke oorzaken niet haalbaar zijn. Bijvoorbeeld in het geval van nutrientrijke kwel. De gezamenlijke waterbeheerders (rijk, provincie en waterschappen) streven immers ook naar een realistische opgave.