Blauw­al­gen­be­strijding in de Veerplas bij Haarlem

Vanwege de hoge concentratie van de blauwalg Planktothrix agardhii is een zwemverbod voor de Veerplas bij Haarlem uitgevaardigd. Recreatie Noord Holland (beheerder van de plas) wenste een experiment uit te voeren waarbij waterstofperoxide (H2O2) aan het water zou worden toegevoegd. Rijnland, Provincie Noord Holland en de Gemeente Haarlem namen deel aan het experiment. Burgerlid Lowie van Liere van de PvdD in Rijnland was bij het experiment aanwezig, en heeft ook in de dagen erna het proces gevolgd.

Waterstofperoxide wordt in geringe concentraties in het water gebracht, in een concentratie kleiner dan die bij mondspoeling wordt gebruikt. H2O2 wordt ook gebruikt om haar te blonderen. De werking in het water is als volgt: peroxiden verstoren het fotosynthesesysteem van blauwalgen, waardoor hun groei onmogelijk wordt. Andere algen (o.a. groenalgen en kiezelwieren) en dieren, die miljoenen jaren later in de evolutie zijn ontstaan bezitten het enzym peroxidase, die de invloed van peroxiden neutraliseert. H2O2 lijkt dus alleen te werken bij bacteriën en blauwalgen (cyanobacteriën). Het enige risico dat er zou kunnen zijn is dat door het oplossen van de blauwalgen na afsterven (lyseren) van de blauwalgen het toxine versneld in het water zou komen, waardoor vissen in problemen zouden kunnen komen. Datzelfde kan ook gebeuren wanneer blauwalgen in de nazomer afsterven. Het risico van het experiment is gering, vooral omdat Planktothrix agardhii niet altijd toxinen produceert. Dijkgraaf Doornbos, eveneens aanwezig bij het experiment, gaf aan dat Rijnland de actie steunde, om de recreatie snel weer mogelijk te maken; maar dat de Hoogheemraadschap aanpak bij de bron, de inlaat van de plas, eveneens belangrijk vond. De inlaat is water uit de boezem van Rijnland, die nog steeds te hoge nutriëntenconcentraties bevat. Onder andere vanwege de hoge belasting door uit- en afspoeling van landbouwgronden, de dichtbevolkte gebieden en de opslag in de veenbodem.

De uitvoering berustte bij Arcadis en de Universiteit van Amsterdam. Geconcentreerde H2O2 werd verdund en met behulp van luchtbellen vanuit een varende boot gemengd met het water. Binnen enige uren daalde de fotosynthese capaciteit van de blauwalgen met een factor 2 en ’s middags werd aan de kant waar de wind op stond schuim waargenomen (opgeklopt eiwit van dode blauwalgen). Dode vissen werden niet waargenomen. Op 1 september was het aantal blauwalgen 2% van het aantal voorafgaand aan de maatregel. De toxische stof microcystine was ver beneden de norm. Het zwemverbod is opgeheven.