Meer­ja­renplan

Rijnland wil van buiten naar binnen werken. Dit is een vaak gebezigde term en is in de vorm van participatie tot bestuurlijk thema benoemd.

Van buiten naar binnen werken is goed, maar de Partij voor de Dieren wil het hebben over van binnen naar buiten werken.

Van binnen naar buiten begint met de innerlijke drijfveer, het WAAROM wij op aarde zijn.

De tweede schil is het HOE, hoe realiseren wij dit?

De buitenste schil beschrijft WAT wij daarvoor doen.

Deze Golden circle van Simon Sinek is vrij bekend. Volgens Sinek raak je mensen alleen als je de waarom-vraag kunt beantwoorden en als het geloof daarin overeenkomt met het geloof (hoop) van de mensen. Waarom draait niet om winst te maken. Dat is het resultaat. Bij ‘waarom’ draait het om je purpose. Waar doe je het voor? Waarom bestaat je organisatie? Pas als het duidelijk is waarom een persoon of een organisatie iets doet, kunnen mensen erin geloven.

De waaromvraag is voor Rijnland niet moeilijk. Rijnland staat voor schoon water en droge voeten. De beantwoording van deze vraag is zo eenvoudig dat aan factoren die hierop van invloed zijn, zoals klimaatverandering en verstedelijking, bijna voorbij wordt gegaan. Wij vinden dat daar meer aandacht voor mag zijn, omdat naar onze mening een gevoel van urgentie ontbreekt.

Uit recente klimaatscenario’s blijkt dat de tijdshorizon voor grote veranderingen in zeespiegelniveau steeds dichterbij komt. Energiebesparing om de uitstoot van broeikasgas terug te dringen is door het klimaatakkoord in Parijs een verplichte opgave. In het werkgebied van Rijnland spelen processen op regioniveau op het gebied van ruimtelijke toekomstvisies en regionale samenwerking. Door direct over de toelichting van de waaromvraag heen te stappen blijven consequenties van deze ontwikkelingen onderbelicht.

De tweede cirkel, om de waarom heen, is HOE bereiken we schoon water en droge voeten? Hier hebben we de afgelopen maanden over gesproken aan de hand van de vijf bestuurlijke thema’s, de stippen. Participatie, dienstverlening, duurzaamheid, innovatie en deregulering. Participatie wordt, in de vorm ‘van buiten naar binnen werken’ wordt als belangrijkste apart genoemd, maar alle thema’s zijn van belang bij de vraag HOE Rijnland zorgt voor schoon water en droge voeten.

Wij betreuren dat we in het MJP erg moeten zoeken naar de thema’s duurzaamheid en innovatie. Wij komen deze thema’s tegen ergens achterin het MJP op bladzijde 16. Hier staat dat Rijnland duurzaamheid centraal stelt bij alles wat zij doet. Dat is wat we hebben besloten, dat alles wat we doen, we op een duurzame manier doen. Maar wat betekent dit? Duurzame ontwikkeling is de ontwikkeling die aansluit op de behoeften van het heden, zonder het vermogen van de toekomstige generaties om in hun eigen behoefte te voorzien in gevaar te brengen. HOE gaat Rijnland dit doen en wat betekent dit voor de werkzaamheden (het WAT) voor de verschillende thema’s? Als duurzaamheid centraal staat bij alles wat wij doen, verwacht de fractie van de Partij voor de Dieren tenminste te lezen dat duurzaamheid een onderdeel is van een integraal afwegingskader bij werkzaamheden, en dat de duurzame variant de voorkeursvariant is, tenzij dit onevenredig hoge kosten met zich meebrengt. Wat zijn onevenredig hoge kosten? Wat hebben wij over voor een duurzame manier van werken? 10% hogere kosten? 1%? Een half %? In het MJP is een 0,1 miljoen euro voor duurzaamheid, en innovatie, samen geraamd. Op een totale exploitatie van 190 miljoen voor 2017 is dit 0,0005, oftewel 0,05%, een half promille. Een half promille van het budget is bestemd voor de bestuurlijke thema’s duurzaamheid en innovatie. Ook voor de verduurzaming van de verwerking en optimaal hergebruiken van afvalwater is een half promille begroot. Bij elkaar is dit 1 promille. Wij vinden dat hier voor de komende jaren geen ambitie en urgentie op het gebied van duurzaamheid in door klinkt, het lijkt eerlijk gezegd meer op windowdressing.

In de discussie over het WPB5 heeft de Partij voor de Dieren zich ook hard gemaakt voor het uitvoeren van werkzaamheden op een diervriendelijke manier. Dit is ook duidelijk in het WPB5 naar voren gekomen: Wij zien duurzaam waterbeheer als handelen waarbij aandacht is voor mens en dier, binnen ecologische randvoorwaarden. Ook al is diervriendelijk handelen niet als bestuurlijk speerpunt vastgesteld, dit ontslaat Rijnland er niet van dit in het MJP op te nemen. Afgezien van het visvriendelijk renoveren van poldergemalen komt het woord diervriendelijk in het MJP niet voor. Conform het MJP zal bij preventie van overstromingen de huidige manier van muskusrattenbestrijding voort blijven bestaan. Wij vinden het, gezien de inhoud van het WPB5, onacceptabel dat deze wrede manier om dieren te doden nog steeds toegepast wordt. Een proactieve houding van Rijnland om diervriendelijke manieren te ontwikkelen, en daar ook budget voor vrij te maken, past meer binnen de kaders van het WPB5.

Het WAT, de buitenste cirkel van de Golden Circle, gaat over de concrete werkzaamheden die Rijnland doet, om het WAAROM te realiseren. Het MJP gaat voornamelijk over deze cirkel. Wat gaan we doen en wat gaat het kosten.

Wij hebben een vraag over de aanpak van nieuwe stoffen, zoals medicijnen, microplastics en nanodeeltjes in het water. Het WPB5 geeft aan Rijnland een brongerichte aanpak gaat hanteren en het principe dat de vervuiler betaalt. Omdat het MJP hier niks over zegt, wil de Partij voor de Dieren graag inzicht in de aanpak van dit onderzoek en met wie dit wordt uitgevoerd, op welke manier deze lozingen bij de bron aangepakt gaan worden en op welke manier de vervuiler gaat betalen.

De kosten worden als belangrijkste punt in het besluit opgenomen. Een stijging van 4,8 voor 2016-17 en 2% voor 2018-19. Verderop in het MJP boekje staat voor 2020-21 ook 2% stijging genoemd. Hier wordt een voorschot genomen op de financiële kaders voor deze jaren, besluitvorming over het WPB5 heeft hier geen uitspraak over gedaan. De financiële kaders (het WAT) krijgen hier zeggenschap over het HOE, en daarmee ook het WAAROM. Juist omdat de onderbouwing van de waaromvraag, zoals ik aan het begin van mijn verhaal heb gezegd, zo mager is, vinden wij deze vorm van buiten naar binnen werken niet wenselijk. Financiële belangen prevaleren dan boven de belangen van toekomstige generaties. En dat is niet duurzaamheid centraal stellen in alles wat Rijnland doet.