Bestuurs­vragen: Dinoterb, micro­plastic in kunstmest en PFAS-GBM

Indiendatum: 18 mrt. 2024
Antwoorddatum: 9 apr. 2024

1.        Het college kent deze berichten en deelt de zorg dat chemische stoffen in het water terecht komen die een negatief effect hebben op de waterkwaliteit. Om die reden is als onderdeel van de Nota Schoon Water de stoffen strategie chemische stoffen met het uitvoeringsplan opgesteld om hier meer grip op te krijgen. Dit plan was onderdeel van de TKN-memo Stand van zaken KRW Actieplan chemische stoffen, dat op 14 februari is geagendeerd in de commissie Voldoende Water en Waterkwaliteit.

Ten aanzien van pesticiden met PFAS:

2.       Deze middelen zijn toegelaten in teelten die ook in het beheergebied van Rijnland aanwezig zijn. De kans is aanwezig dat deze ook gebruikt worden. Rijnland heeft echter geen inzage in welke middelen en hoeveelheden die precies gebruikt worden. Enkel bij de constatering van een overtreding mag Rijnland de spuitboekhouding inzien.

3.       Zie antwoord bij vraag 2.

4.       Nee het college is niet voornemens dit te doen; dit is niet de rol of taak van Rijnland.

5.       In de beantwoording van deze vraag gaan we er vanuit dat u verontreiniging met PFAShoudende gewasbeschermingsmiddelen bedoelt. Van de 25 PFAS-houdende gewasbeschermingsmiddelen worden er 13 op regelmatige basis gemeten. Hiervan zijn er 8 steeds onder de rapportage grens gemeten. De overige 5 zijn enkele malen boven de rapportage maar onder waterkwaliteitsnorm waargenomen. Rijnland heeft geen plannen om de overige 12 PFAS-houdende middelen te meten.

6.       Zie antwoord vraag 5.

7.       Het college kan haar zorgen kenbaar maken bij de Unie van Waterschappen en data delen over de PFAS-houdende gewasbeschermingsmiddelen met de daartoe bevoegde instanties. Via deze gezamenlijke route kan worden ingezet op een verbod van dit soort middelen.

Ten aanzien van microplastics in de landbouw:

8.       Dat is bekend. Rijnland verplicht in het belang van de waterkwaliteit om bij doorlatende containervelden, wat veelal in de boomteelt voorkomt, langzaam-werkende kunstmest te gebruiken. Dit om uitspoeling van nutriënten naar het oppervlakte water te voorkomen. Deze langzaam-werkende korrels hebben een coating die microplastics bevat, zodat de korrel de nutriënten langzaam vrijgeeft. In Europees verband wordt er aan uitfasering gewerkt.

9.       Rijnland heeft geen beeld van om welke hoeveelheden het gaat. Het college ziet momenteel geen aanleiding om dit te onderzoeken.

10.   Daar waar mogelijk is het belangrijk om te voorkomen dat er microplastics in het milieu komen. Echter, Rijnland heeft zelf bij de boomteelt verplicht om langzaamwerkende meststoffen te gebruiken om te voorkomen dat er veel nutriënten naar het oppervlaktewater uitspoelen en een negatieve impact op de waterkwaliteit hebben. Te hoge concentraties nutriënten is een belangrijk probleem in het boomteelt gebied.

11.   Zie het antwoord op vraag 10. Deze korrels dragen bij aan minder emissies van nutriënten. Er zal dus afgewogen moeten worden wat zwaarder weegt. In vergelijking met andere bronnen van microplastics in het milieu, denk bijvoorbeeld aan bandenslijpsel, de langzaamwerkende meststoffen een geringe bron terwijl hiermee emissies van nutriënten significant wordt verminderd. Het is wel goed om agrariërs te wijzen op de aanwezigheid van microplastics in kunstmest, zodat een agrariër zich bewust is dat met het gebruik van kunstmest niet alleen stikstof, maar ook microplastics op het land worden gebracht.

Ten aanzien van Dinoterb, een stof die al 25 jaar niet meer gebruikt mag worden maar in HHNK in het oppervlaktewater is aangetroffen:

12.   Het college wacht eerst de resultaten van het onderzoek van HHNK. Indien die resultaten aanleiding geven voor Rijnland om ook onderzoek te doen zal dat overwogen worden. Deze resultaten geven dan wellicht ook inzicht waar het onderzoek dan het beste plaats kan vinden. Omdat de stof is al jaren verboden en er geen aanleiding is om aan te nemen dat deze stof illegaal wordt gebruikt binnen ons gebied, is het moeilijk te bepalen waar onderzoek zinvol is.

13.   Zodra er ontwikkelingen zijn zullen we u informeren.