Waarheen met het veen?

Veen ontstaat in zuurstofloze omstandigheden. Wanneer het wordt blootgesteld aan zuurstof oxideert het. Daardoor daalt de bodem. Hoe groter de drooglegging¹ hoe groter de bodemdaling. Maar ook weidevogels en vispopulaties komen onder druk te staan. Vooral de voor een aantal veenweidegebieden karakteristieke krabbescheer-groene glazenmaker-zwarte stern levensgemeenschap wordt bedreigd.

Het Nationaal Waterplan zegt over drooglegging in veenweidegebieden onder anderen: ‘Voor delen met een sterke bodemdaling is een drooglegging van ca –40 cm gewenst. Voor delen kan dit leiden tot extensivering van het grondgebruik. Extensieve veeteelt met veel ruimte voor weidevogels is hier mogelijk. De Provincie Zuid Holland sloot hier bij aan. Op eerdere bestuursvragen van de PvdD antwoordde de portefeuillehouder dat Rijnland gehouden is aan het faciliteren van de functie. De Partij voor de Dieren heeft een amendement op het Waterbeheerplan 4 ingediend om ook in die veenweidegebieden waar de bodemdaling groot is te streven naar 40 cm drooglegging. Waar dit niet mogelijk is kan onderwaterdrainage² worden toegepast. Wanneer geen van beide mogelijk is roept de PvdD Rijnland op om samen met de provincie naar een oplossing te zoeken.

Om de motie te illustreren liet PvdD-fractievoorzitter Dick de Vos een schokkende foto zien uit het boek "Waarheen met het veen". Daarop stond een bunker op 'heipalen": sinds 1940 is het veen rondom de bunker 150 cm gedaald. Hoe lager het grondwaterpeil, hoe sneller het veen zal zakken.

De motie werd meeondertekend door Water Natuurlijk, Algemene Waterschapspartij en Natuurterreinen. CU en LBRS zegden mondeling steun toe. CU met de kanttekening dat bedrijven niet geschaad mochten worden. CDA zei tegen te zullen stemmen, ondanks het beroep dat de PvdD deed op hun ‘rentmeesterschap van de aarde’. Agrarische en Andere Bedrijven ondersteunde de motie niet omdat hij vaag en slordig was. Portefeuillehouder Hellinga ontraadde de motie. Hij vond het vasthouden aan het getal van 40 cm een belemmering bij zijn onderhandelingen in gebiedsgerichte projecten, en wilde liever op basis van concrete projecten het veen beschermen. Ook wilde de portefeuillehouder niet tornen aan het ‘ peil volgt functie’ zoals dat in het coalitieakkoord is beschreven. Bij interpellatie meldde Martine Leewis van Water Natuurlijk dat er in de motie werd gesproken over ‘ streven’ en niet over ‘ vasthouden aan’. Hierop antwoordde de Hoogheemraad dat hij de intentie van het amendement onderschreef, maar toch afraadde. VVD was het eens met de Hoogheemraad. En vanwege zijn intentieverklaring vonden PvdA, Natuurterreinen en LBRS het amendement nu overbodig. Alleen Water Natuurlijk, PvdD, CU en de helft van de Algemene Waterschapspartij stemden nog voor. En dat waren slechts 6 van de 28 stemmen. Helaas voor het veen? Wij vertrouwen erop dat de portefeuillehouder zijn intentie effectueert in de gebiedsgerichte projecten. En zullen hem daaraan houden. Daar zijn we voor.

1 Drooglegging is het verschil tussen het maaiveld en het slootpeil. Een hoge drooglegging zorgt er voor dat er meer zuurstof kan doordringen in het veen, waardoor het veen oxideert en de bodem daalt. Hierbij komen grote hoeveelheden CO2 vrij, wat weer invloed heeft op de klimaatverandering.
2 Onderwaterdrains zorgen er voor dat de grondwaterstand in de zomer minder snel daalt in het midden van het veenweideperceel, terwijl de grondwaterstand in de winter juist omlaag wordt gebracht. De bodemdaling neemt af bij het toepassen van onderwaterdrains.